Elementen die een betekenis dragen worden tekens genoemd.
Verschillen in tekens:
Taal
Beeld
Analyses van foto’s, films, gedichten etc.
Geluid
Eigenlijk alles om ons heen
Kan alles dan een teken zijn? Nee, maar wel in principe.
Een teken: iets is waarneembaar en het vertegenwoordigd iets dat niet aanwezig is: een object waarnaar verwezen wordt (letters een klank, beelden iets wat afgebeeld is).
Verschillen in tekens:
Taal
Beeld
Analyses van foto’s, films, gedichten etc.
Geluid
Eigenlijk alles om ons heen
Kan alles dan een teken zijn? Nee, maar wel in principe.
Een teken: iets is waarneembaar en het vertegenwoordigd iets dat niet aanwezig is: een object waarnaar verwezen wordt (letters een klank, beelden iets wat afgebeeld is).
Tekens begrijpen;
1. Code en conventies
Om een teken te begrijpen moeten de code kennen: de letters lezen, de taal spreken en op de hoogte zijn van conventies.
1. Code en conventies
Om een teken te begrijpen moeten de code kennen: de letters lezen, de taal spreken en op de hoogte zijn van conventies.
2. Context en
aanwijzingen
De plaats, omgeving of context van het teken geeft vaak al een beeld in welke richting de betekenis van het teken gaat.
3. Combinaties met andere tekens
Door combinaties met andere tekens krijgen de tekens vaak hun belangrijkste betekenis. Deze combinaties gaan vaak samen met codes en conventies. We weten bijvoorbeeld wat ‘rijk’ is omdat we weten wat ‘arm’ betekent.
De plaats, omgeving of context van het teken geeft vaak al een beeld in welke richting de betekenis van het teken gaat.
3. Combinaties met andere tekens
Door combinaties met andere tekens krijgen de tekens vaak hun belangrijkste betekenis. Deze combinaties gaan vaak samen met codes en conventies. We weten bijvoorbeeld wat ‘rijk’ is omdat we weten wat ‘arm’ betekent.
4. Interpretatie
Het teken verwijst niet alleen naar het object, maar doet hier ook een uitspraak over. Zo kun je bijvoorbeeld een foto van een witte kool zien. Je kunt dit interpreteren als armoede, maar ook als een nieuwe trend van koken.
Het teken verwijst niet alleen naar het object, maar doet hier ook een uitspraak over. Zo kun je bijvoorbeeld een foto van een witte kool zien. Je kunt dit interpreteren als armoede, maar ook als een nieuwe trend van koken.
Het onderscheid van Peirce is al eeuwenoud, maar wordt nog steeds gebruikt door reclamebureaus.
Iconische tekens
Een teken is iconisch als het gelijkenis vertoont met iets anders. Iconische tekens zijn breed en gemakkelijk toegankelijk.
Een pictogram is ook een vorm van een icoon. Het is een
vereenvoudigde afbeelding van het object, bijvoorbeeld:
Indexicale tekens
Bij indexicale tekens is het verband tussen het teken en het object minder belangrijk. Een teken is indexicaal als het een belangrijke link met het object heeft zonder erop te lijken.
Bij indexicale tekens is het verband tussen het teken en het object minder belangrijk. Een teken is indexicaal als het een belangrijke link met het object heeft zonder erop te lijken.
Bijvoorbeeld:
- oorzaak-gevolgrelatie (vingerafdrukken leiden tot de dader)
- kenmerkrelatie (Rode bulten met jeuk zijn een indicatie voor waterpokken)
- deel-geheelrelatie (rook duidt op vuur)
- oorzaak-gevolgrelatie (vingerafdrukken leiden tot de dader)
- kenmerkrelatie (Rode bulten met jeuk zijn een indicatie voor waterpokken)
- deel-geheelrelatie (rook duidt op vuur)
Waarnaar dit indexicale teken verwijst, is altijd specifiek
bepaald: plaats- en tijdsgebonden zaak of een persoon of gebeurtenis.
Symbolische tekens
Een symbool is gebaseerd op afspraken, regels of gewoonten. Het verband tussen het symbool en de betekenis kan erg ‘los’ zijn. Het teken staat alleen symbool voor het object. De relatie tussen de twee kun je niet zelf spontaan uitvinden. Wil je dit wel kunnen, dan heb je voorkennis van de achterliggende informatie achter het symbool weten
Symbolische tekens
Een symbool is gebaseerd op afspraken, regels of gewoonten. Het verband tussen het symbool en de betekenis kan erg ‘los’ zijn. Het teken staat alleen symbool voor het object. De relatie tussen de twee kun je niet zelf spontaan uitvinden. Wil je dit wel kunnen, dan heb je voorkennis van de achterliggende informatie achter het symbool weten
De theorie van
Barthes
Een tweede onderscheid uit de semiotiek dat door veel communicatiespecialisten wordt gebruikt, is dat van gelaagde betekenis. Deze theorie is ontwikkeld door Roland Barthes. Volgens Barthes krijgen tekens altijd op twee niveaus betekenis: op een denotatief en een connotatief niveau.
Denotatie = de objectieve betekenis van een woord
Connotatie = een subjectieve betekenis toekennen aan een woord
Een tweede onderscheid uit de semiotiek dat door veel communicatiespecialisten wordt gebruikt, is dat van gelaagde betekenis. Deze theorie is ontwikkeld door Roland Barthes. Volgens Barthes krijgen tekens altijd op twee niveaus betekenis: op een denotatief en een connotatief niveau.
Denotatie = de objectieve betekenis van een woord
Connotatie = een subjectieve betekenis toekennen aan een woord
Denotatie
Denotatie is de eerste betekenislaag. Het berust op algemene gedeelde kennis.
Primaire denotatie registreert vorm, rangschikking etc. Wat je als eerste ziet.
De secundaire denotatie kun je alleen herkennen als je wat meer van het onderwerp af weet. Als voorbeeld de M van McDonalds; Primair is dat je een gele M op een donkergroene achtergrond ziet. Je weet dat het de letter M is en je weet wat de kleuren zijn. Secondair zou zijn dat je weet dat de M het logo is van een van grootste fastfood ketens ter wereld.
Denotatie is de eerste betekenislaag. Het berust op algemene gedeelde kennis.
Primaire denotatie registreert vorm, rangschikking etc. Wat je als eerste ziet.
De secundaire denotatie kun je alleen herkennen als je wat meer van het onderwerp af weet. Als voorbeeld de M van McDonalds; Primair is dat je een gele M op een donkergroene achtergrond ziet. Je weet dat het de letter M is en je weet wat de kleuren zijn. Secondair zou zijn dat je weet dat de M het logo is van een van grootste fastfood ketens ter wereld.
Connotatie
Connotatie gaat over de gevoelswaarde, het effect van de betekenis. Begrijp of waardeer je het beeld? Verwijzen is denotatief; interpreteren is connotatief. Ook bij connotatie is er een primaire en secondaire vorm. De primaire vorm roept gevoelens op die veel mensen kunnen hebben. De secondaire vorm roept gevoelens op die jij zelf hebt, bijvoorbeeld omdat je zo’n zelfde situatie hebt meegemaakt. Als voorbeeld weer het logo van McDonalds. Als primaire connotatie zou je kunnen denken ‘lekker makkelijk en snel eten’ of juist het tegenovergestelde. Als secondaire connotatie zou je aan voedselvergiftiging of iets dergelijks wat je met McDonalds hebt meegemaakt kunnen denken.
Connotatie gaat over de gevoelswaarde, het effect van de betekenis. Begrijp of waardeer je het beeld? Verwijzen is denotatief; interpreteren is connotatief. Ook bij connotatie is er een primaire en secondaire vorm. De primaire vorm roept gevoelens op die veel mensen kunnen hebben. De secondaire vorm roept gevoelens op die jij zelf hebt, bijvoorbeeld omdat je zo’n zelfde situatie hebt meegemaakt. Als voorbeeld weer het logo van McDonalds. Als primaire connotatie zou je kunnen denken ‘lekker makkelijk en snel eten’ of juist het tegenovergestelde. Als secondaire connotatie zou je aan voedselvergiftiging of iets dergelijks wat je met McDonalds hebt meegemaakt kunnen denken.
Afbeelding semiotiek:
.jpeg)
Ik heb gekozen voor deze afbeelding omdat er gebruik gemaakt wordt van symbolische tekens. Er is een afspraak dat de tekens op de klok symbool staan voor cijfers. Zo begrijpen wij hoe laat het is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten